مه پاش | انواع سیستم مهپاش و کاربرد آن

دستگاه مه پاش چیست؟

ایجاد دمایی مناسب و هم چنین رطوبت کافی در محیط، امری بسیار مهم و ضروری است که در فضاهای عمومی، باغ ها، تراس ها، روف گاردن، حیاط سبز باعث ایجاد نشاط و حسی مطبوع برای گیاهان و انسان می شود. امروزه این امر با به کارگیری سیستم مه پاش یا فوگر (fogger) میسر شده است. در سیستم مه پاش آب به ذرات بسیار ریز و شبیه به مه در می آید. این قطرات قبل از اینکه به سطح زمین برسند تبخیر می شوند و باعث خنک شدن محیط می شوند.

هر چه ذرات آب کوچکتر و ریزتر باشند زودتر تبخیر می شوند و محیط را سریعتر خنک می کنند. در صورتی که سیستم مه پاش را در محیطی باز استفاده نمایید باعث خنک کنندگی و شادابی محیط می گردد و در صورتی که در محیط های بسته از آن استفاده شود باعث مرطوب شدن محیط و بالا بردن میزان رطوبت می گردد. مهپاش را برخی با نام مه ساز و یا خنک کننده آبی می شناسند که با وجود انواع مختلفی که دارد، همه آنها مشابه بوده و به یک نوع عمل میکنند.

نحوه کارکرد سیستم مه پاش

عملکرد سیستم های مه پاش بدین شکل می باشد که آب را به صورت پودر درآورده و در محیط پخش می کند و ایجاد حس خیسی برای انسان نمی کند. علت پودری خارج شدن آب از مه پاش را به این صورت می توان بیان کرد که با ثابت در نظر گرفتن دبی عبوری از لوله فوگر، سطح مقطع خروجی آن بسیار کوچک شده که این امر طبق قانون پیوستگی باعث افزایش سرعت خروجی می شود، این افزایش سرعت سبب تغییر شدید فشار قبل از خروج از نازل مه پاش می شود و این تغییر شدید فشار سبب تجزیه ذرات آب و در نتیجه پودر شدن آب می شود.

سیستم مه پاش ابتدا آب را از منبع خود که یک لوله با قطر کوچک (حدود 12 میلی متر) باشد، معمولا عبور می دهد و به سر نازل هایی انتقال پیدا می کند که محل خروجی آن ها بسیار ریز می باشد و آب به صورت پودری تحت‌فشار بالا از نازل های مه پاش خارج می شود. در این فرایند مجموعه موتور و پمپ وظیفه تأمین فشار لازم برای کارکرد مجموعه را به عهده دارد. شیلنگ‌های استاندارد آب فشار بالای تولیدشده از هر پمپ را به محل خروج آب یعنی نازل‌ها می‌رسانند و آب پرفشار از مسیر نازل‌های مهپاش به بیرون پرتاب می‌شود.

یکی از راه های تشخیص این که یک سیستم مه پاش، عملکرد مناسبی دارد، همین امر است که می بایست آب را پودر نماید.

انواع سیستم مهپاش

به طور کلی سیستم های مه پاش را به سه دسته کلی می توان تقسیم نمود:

مه پاش خانگی بدون پمپ (کم فشار)

سیستم های مه پاش خانگی حاوی چند متر شلنگ با قطر کوچک، نازل، ته بند، سه راه پنوماتیک، بست لوله مه پاش و در صورت نیاز فیلتر می باشد. همانطور که از اسم آن مشخص است این نوع مهپاش برای استفاده خانگی می باشد و در صنعت مورد استفاده قرار نمی گیرد.

معمولا در فضایی با طول 20 متر الی 30 متر می توان برای باغچه ها، تراس ها، روف گاردن، فضای سبز و … از مه پاش خانگی استفاده نمود. نوع شیلنگ این نوع مهپاش، معمولی می باشد و حداکثر تا فشار ده بار را می توان تحمل کند.

ویژگی اصلی این مهپاش ها این است که نیاز به پمپ برای کارکرد خود ندارد و به سادگی با وصل شلنگ مه پاش به یک شیر آب شهری معمولا می توان تا 30 متر را بدون مشکل پوشش داد.

این مهپاش معمولاً آب را با سرعت کمتری به قطرات ریز تبدیل می کند. بر این اساس و به دلیل عدم وجود پمپ، می توانید تصور کنید که کمبود نیرو در این سیستم های ساده قطرات آب درشت تری تولید می کند که مدت زمان بیشتری برای تبخیر و خنک شدن آن ها زمان نیاز است و ممکن است به دلیل کاملا پودری نشدن قطرات آب حالت خیس شدگی را در این سیستم ها احساس کنید.

سیستم مه پاش صنعتی ( فشار قوی)

سیستم های مه پاش صنعتی تقریبا با اهدافی مشابه اهداف مه پاش خانگی (تعدیل دما و رطوبت) ساخته می شوند. با این تفاوت اصلی که نوع شیلنگ آن دیگر به صورت معمولی نبوده و می بایست از شیلنگ های فشار قوی استفاده کرد.

گاهی اوقات فشار موجود در لوله مه پاش صنعتی به 120 بار می رسد که لوله های معمولی تحملی در برابر این اندازه از فشار را ندارند. همانطور که مشخص است همچین فشاری توسط فشار آب شهر نمی تواند تامین گردد چراکه نهایت فشار آب شهری ممکن است تا حدود 3.5 بار باشد. به همین علت مسلما برای ایجاد این فشار نیاز به یک پمپ بسیار قوی می باشد. از جمله این پمپ ها می توان به پمپ 110 بار برتولینی و پمپاک اشاره نمود.

حال این سوال مطرح می شود که وجود همچین سیستم مهپاشی چه ضرورتی دارد؟ سیستم مه پاش صنعتی معمولا در مرغداری ها، گلخانه های بزرگ، دامداری ها و رستوران های بزرگ استفاده می شود. در این مکان ها به علت وسیع تر بودن فضای موجود و همچنین مهمتر بودن شرایط نیاز به یک سیستم قدرتمندتر حس می شود. هرچه فشار آب بیشتر باشد، قطرات آب کم تر و تبخیر آن سریع تر می شود. یک سیستم فشار قوی می تواند هوا را بدون هیچ گونه رطوبت خنک کند.

سیستم مه پاش نیمه صنعتی (فشار متوسط)

سیستم مه پاش نیمه صنعتی، یک سیستم مهپاش مابین سیستم صنعتی و خانگی می باشد و همچنین نیاز به پمپ برای این نوع مهپاش ضروری می باشد که البته قدرتی به اندازه پمپ مهپاش صنعتی ندارند.

پمپ این سیستم فشاری در حدود 7 تا 17 بار ایجاد میکند که همه سبب میشوند غبار تولید شده آن از نوع کم فشار ریزتر بوده، و خنک کنندگی آن بیشتر و احتمال خیس شدن بسیار کمتر میباشد. حال این نوع مهپاش ها بیشتر برای کافه‌ها، رستوران‌ها، مراکز خرید و کاربریهای مشابه که نیاز به مطبوع کردن هوا دارند اما نمیخواهند با قطرات آب موجب آزار عابرین و مشتریان شوند مناسب است.

اتوماسیون سیستم مهپاش

سیستم های مهپاش همانند سیستم های آبیاری می تواند به صورت اتوماتیک و یا دستی کنترل شوند. مانند سیستم آبیاری اتوماتیک، در سیستم مهپاش اتوماتیک وجود یک کنترلر، شیر برقی مخصوص و تابلو فرمان برق ضروری می باشد.

پکیج های مهپاش

اخیرا به منظور آسان نمودن نصب و راه اندازی یک سیستم مه پاش، پیکج های (کیت) مه پاش مختلفی ایجاد شده اند. که از جمله آن ها می توان به کیت مه پاش بهکو، کیت مه پاش سطلی ورسک و کیت مه پاش نوین قطره اشاره نمود.

اجزای تشکیل دهنده سیستم های مهپاش

1. منبع ذخیره آب برای مکان‌هایی که امکان اتصال ورودی پمپ به شیر آب میسر نیست یا مثل مرغداری‌ها نیاز به افزودن مواد ضدعفونی به آب ورودی می‌باشد.

2. پمپ تحت فشار برای افزایش فشار آب

3. شیلنگ که برای سیستم فشار قوی نیاز به شیلنگ از جنس پلی آمید یا لوله استیل با فشار کاری ۷۰ بار که وظیفه انتقال آب فشار بالا را در سیستم به عهده‌ دارند وجود دارد.

4. پایه نازل مهپاش بصورت فیتینگی (شیلنگ‌ها یا لوله‌ها به‌صورت فیتینگی وارد پایه نازل‌های مهپاش می‌شوند). در اتصالات فیتینگی نصب و جدا سازی اتصالات به راحتی انجام می شود، با این وجود امکان جدا شدن این اتصالات در اثر فشار بالای آب نیز وجود دارد. تحمل فشار آب در این نوع از اتصالات حداکثر 120 بار است.

5. نازل مه پاش که وظیفه اسپری آب را بر عهده دارند و روی پایه نازل‌های مهپاش قرار می‌گیرند.

6. فیلتر آب در جهت جلوگیری از ورود ذرات جامد به آب وجود سیستم فیلتراسیون برای جلوگیری از انسداد نازل های مه پاش بالاخص مه پاش های صنعتی که دارای قطری بسیار کوچک می باشند (در حد میکرومتر) ضروری به نظر می رسد. به طور کلی دو نوع سیستم فیلتراسیون مهپاش وجود دارد که فیلتر نمدی و فیلتر پلی فسفات نام دارند.

7. سیستم کنترلی برای تنظیم زمان خاموشی و روشنی سیستم که شامل تایمر یا سنسور رطوبت می‌شود.

کاربرد مه پاش

از انواع سیستم های مه پاش در مواردی مانند دامداری، گلخانه، مرغداری، صنعت، خانگی، رستوران، پرورش قارچ، معادن، کشاورزی و … استفاده میشود.

1. در دامداری ها به علت متراژ بالا و ارتفاع سقف آنها در فصل تابستان بسیار گرم می شوند. گرما استرس زیادی برای دام ها به وجود می آورد که باعث کاهش وزن و تلف شدن آنها می گردد. اکثریت دامداری ها یا گاوداری ها از مه پاش جهت خنک کردن و افزایش رطوبت محیط استفاده می کنند.

2. در گلخانه ها می توان از یک سیستم مه پاش به منظور ایجاد رطوبت کافی و مناسب بهره برد. ثابت نگه داشتن رطوبت، یکی از عوامل مهم در گلخانه ها است. رطوبت زیر 30 درصد برای گیاهان خطر ساز است و حتی ممکن است منجر به از بین رفتن آن ها شود. از دستگاه مهپاش در تابستان برای افزایش رطوبت و خنک کردن و در زمستان برای جلوگیری از خشک شدن هوا مورد استفاده قرار می گیرد. از سیستم مهپاش به منظور سم پاشی و کود دهی گیاهان داخل گلخانه نیز می توان بهره برد.

3. مهپاش صنایع علاوه برکاهش دما و خنک کردن محیط ، باعث رفع گرد و غبار و بوهای نامطبوع در هوا نیز می شود. معمولا مدل های صنعتی را در رستوران ها ، صنایع و معادن و کارخانه ها استفاده می کنند.

4. مه پاش سالن قارچ یکی از مهم ترین تجهیزاتی است که به منظور بالا بردن راندمان رشد و نمو قارچ بسیار مؤثر است. قارچ ها برای رشد به محیط مرطوب نیاز دارند و این سیستم در سالن پرورش قارچ، نقش یک رطوبت ساز را برای قارچ ها اجرا می کند.

5. سیستم مهپاش خانگی علاوه بر اینکه میتواند دمای هوا را در محیط اطراف ما خنک کند باعث ایجاد محیطی دلنشین و زیبا می شود و همچنین در فصول گرم سال موجب دفع حشرات و کاهش گرد و غبار نیز می شود و حتی به از بین بردن بوی نامطبوع اطراف نیز کمک می کند.

چطور سیستم مهپاش مناسب را انتخاب کنیم؟

همان طور که از نام این سیستم ها مشخص است، تفاوت بین این سیستم ها psi یا فشار آب است که از طریق نازل های مه پاش ایجاد می شود.

عامل اصلی تمیز بین انواع مه پاش فشار بالا و کم فشار استفاده از پمپ فوگر است. هرچه فشار آب بیشتر باشد، قطرات آب کم تر و تبخیر آن سریع تر می شود. این بدان معنی است که یک سیستم فشار کم باعث خیس شدن هنگام خنک شدن می شود؛ اما یک سیستم فشار قوی می تواند هوا را بدون هیچ گونه رطوبت خنک کند.

یک سیستم مه پاش با فشار بالا، مانند سیستمی که در استراحتگاه ها، پارک های تفریحی و رستوران ها مشاهده می کنید،با استفاده از یک پمپ مخصوص طراحی شده تا فوراً اطراف را بدون اینکه احساس خیسی و یا چسبندگی کنید، خنک کند.

از طرف دیگر یک سیستم کم فشار از این نوع پمپ استفاده نمی کند و معمولاً آب را با سرعت کمتری به قطرات ریز تبدیل می کند؛زیرا مستقیماً از یک شلنگ باغ یا شیر آب خارج می شود.

بر این اساس و به دلیل عدم وجود پمپ، می توانید تصور کنید که کمبود نیرو در این سیستم های ساده قطرات آب بسیار بیشتری تولید می کند که مدت زمان بیشتری برای تبخیر و خنک شدن آن ها زمان نیاز است.

بنابراین سیستم مه پاش کم فشار، مناطق اطراف را از منطقه ای با سیستم مه پاش فشار بالا کار می کند مرطوب تر می کند. با این اوصاف می توانید پتانسیل خنک کننده قابل توجهی را که با استفاده از سیستم فشار کم در مقابل فشار زیاد از بین می رود محاسبه کنید.